Fiskus – zawiadomienie o postępowaniu kontrolnym – czyli co, kiedy i dlaczego?


Mimo że większość przedsiębiorców stara się wyprzeć to ze świadomości, powszechnie wiadomo, że kontrola fiskusa może spotkać każdego. Jeśli już dosięgnie nas ręka fiskusa – należy pamiętać o paru zasadach, które mogą nam pomóc przebrnąć przez kontrolę.
Przede wszystkim należy pamiętać, że urząd musi poinformować podatnika o kontroli. Można ją rozpocząć dopiero po tygodniu od dnia doręczenia zawiadomienia. Urzędnik, który odwiedzi nas wcześniej musi uzyskać zgodę kontrolowanego potwierdzoną jego podpisem.
Niestety od tej zasady są liczne wyjątki: o zamiarach fiskusa nie dowiedzą się przykładowo Ci, którzy złożyli wniosek o zwrot VAT albo są podejrzani o przestępstwo skarbowe.

W przypadku jeśli urzędnik nie przyjdzie na kontrolę w ciągu 30 dni od dnia zawiadomienia, musi przesłać ponownie zawiadomienie.
Przedsiębiorcy, którzy nie odbiorą korespondencji z urzędu, muszą pamiętać o przepisach dotyczących doręczeń (np. możliwość pozostawienia pisma członkowi rodziny, uznanie pisma za doręczone po podwójnym awizowaniu).
Wzór zawiadomienia znajduje się w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2011 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej tzw. Formularz ZAW-K.

Co robić po otrzymaniu zawiadomienia?

Po otrzymaniu zawiadomienia mamy zatem przynajmniej tydzień na przyjrzenie się swoim rozliczeniom. Ułatwi to wskazany w części B formularza ZAW-K zakres kontroli czyli rodzaju podatku i okresu objętego weryfikacją. Podatnik będzie miał zatem świadomość co będzie sprawdzane i czy nie warto sprawdzić czy wszystko jest w porządku. Jeśli znajdzie nieprawidłowość ma czas na korektę deklaracji. Nie będzie tego mógł zrobić już w czasie trwania kontroli. Należy jednak pamiętać, że przesłanie zawiadomienia nie oznacza jej rozpoczęcia.

Trzeba jednak uważać na wyjątki

Przepisy wymieniają niestety sporo wyjątków od zasady informowania podatnika o planowanej kontroli. Urząd nie musi przesyłać zawiadomienia jeśli kontrola np.
– dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o VAT,
– ma być wszczęte postępowanie przygotowawcze w sprawie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego,
– jest związana z opodatkowaniem przychodów, które nie mają pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych,
– dotyczy niezgłoszonej działalności gospodarczej,
– ma być podjęta w związku z informacjami uzyskanymi na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu,
– jest wszczęta w trybie uproszczonym (tzw. kontrola na legitymację)
– ma charakter doraźny i dotyczy ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, używania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury.

O zamiarze fiskusa nie dowiedzą się także podatnicy, którzy:
– zostali prawomocnie skazani za popełnienie niektórych przestępstw lub wykroczeń, u osób prawnych ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu lub osoby zarządzającej, a w spółkach niemających osobowości prawnej – do każdego wspólnika,
– są zobowiązani w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
– nie mają miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczenie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

Przykład:

Pan Jan Kowalski prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. 1 kwietnia 2015r. otrzymał zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej. Dotyczyć ma ona rozliczenia VAT za pierwsze półrocze 2014r. Pan Jan sprawdził dokumenty finansowe za ten okres i znalazł kilka błędów w kwocie podatku naliczonego. Przed datą rozpoczęcia kontroli przesłał do urzędu skorygowane deklaracje (wraz z pismem wyjaśniającym przyczyny poprawek), oraz zapłacił zaległość podatkową i odsetki.